شروع جنگ جهانی اول، وضعیت متشنجی را در ایران به وجود آورد. جدا از اشغال کشور که مسئولیت آن بر عهده کشورهای متجاوز بود، برخی از گروههای افراطی داخلی نیز با اقدامات خود باعث بدتر شدن اوضاع کشور شدند
جنگ جهانى دوم با حمله آلمان به لهستان آغاز شد. دولت آلمان ابتدا در مورد اقليتهاى آلمانى منطقه دانتزيك، كه در عهدنامه ورساى به لهستان واگذار شده بود، به اين كشور هشدار داد. امّا حمله به لهستان بهانه مناسبترى مىطلبيد، بنابراين هيتلر در سپتامبر 1939 تراشيدن بهانة مناسب و لازم براى حمله به لهستان را به عهده شلنبرگ رئيس سازمان جاسوسى خود واگذاشت
چون نادر شاه افشار به سلطنت رسید به ژنرال روسی که شهرهای شمال ایران را در اواخر دوره صفویه اشغال کرده بود پیغام داد و از او استفسار نمود که آیا کشور ایران را ترک می کند یا اینکه مایل است فراشان سلطنتی او را بیرون کنند
در جنگ جهانی دوم، جبههبندی جنگ شامل دو گروه متفقین و گروه محور یا متحدین بود. گروه متفقین را کشورهایی چون انگلیس، فرانسه و... تشکیل میداد؛ اما در محور متحدین کشورهایی چون آلمان و روسیه قرار داشتند. با این حال این گروهبندی، مربوط به آغاز جنگ بود و با حمله ناگهانی و عجیب آلمان به شوروی تغییر کرد. آلمان و شوروی که به طور پنهانی تمهیدات جنگ را چیده ...
با آغاز جنگ جهانی اول و حمله انگلیس به جنوب کشور، اتفاقات جدیدی در کشور رخ داد. در واقع حمله انگلیس به ایران، واقعیتهای زیادی را نشان داد. بیکفایتی مسئولین، انفعال و عدم تصمیمگیری درست در شرایط بحرانی، از جمله واقعیتهایی است که روزنامه عصر جدید نیز به آن پرداخته است
۲۵ شهریور ۱۳۲۰ رضاشاه پس از گذشت سه هفته از اشغال ایران از سوی قوای متفقین و در حالی که حکومت را به پسرش محمدرضا واگذار کرده بود، تن به تبعید داد. ابتدا تصمیم داشت برای استراحت چند هفتهای به هند برود اما در نزدیکی هند، انگلیسها مانع ورود او میشوند و جزیره موریس در آفریقای جنوبی را برای ادامه زندگی شاه مخلوع تعیین میکنند.
در بهبوهه جنگ جهانی دوم، ایران توسط متفقین به اشغال درآمد. ظاهرا بهانه اشغال، کمک به روسیه و رساندن مهمات به این کشور بود. البته سیاستهای رضاشاه که در راستای حمایت از آلمان قرار داشت نیز در این تصمیم بیتاثیر نبود؛ اما هر چه که بود اقدام متفقین در اشغال کشور، تاثیرات سیاسی و اقتصادی سنگینی برای کشور داشت.
بعد از سقوط رضاشاه از قدرت، فضای سیاسی با آزادی نسبی مواجه شد. در این شرایط احزاب و نهادهای مدنی از فضای نسبتاً آزاد و آرامتری نسبت به قبل برخوردار شدند ولی با این حال کنترل مطبوعات و سانسور دولتی همچنان بر سایه بسیاری از روزنامهها سنگینی میکرد. این موضوع به خصوص در دوره نخستوزیری قوام و سهیلی مشهودتر بوده و با ترور نافرجام شاه به اوج خود رسید....
اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم و در شهریور 1320 خسارات جبران ناپذیری به تمامی بخشهای دولتی و مدنی ایران وارد کرده بود. گمرک ایران نیز از پیامدهای منفی اشغال ایران مصون نماند و متحمل خسارتهای زیادی شد. بـه دسـت آوردن آمـار و ارقام دقیق از خسارات وارد شده به گمرک به دلیل اینکه کلیه امور مربوط به آن در دست خـود مـتفقین بـود به سادگی میسر نیست. با ...
در جریان جنگ جهانی دوم و بعد از اشغال ایران توسط قوای متفقین، رضا شاه در ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ استعفا داد. فروغی متن استعفانامه او را آماده کرد و از شاه خواست به دقت متن را بخواند و هر جا را لازم میداند اصلاح کند، اما شاه بدون هیچ اظهارنظری آن را امضا کرد.
بعد از جنگ جهانی دوم و اشغال کشور توسط متفقین، موجی از ناآرامی و اغتشاش کشور را فراگرفت. گرچه بخشی از ناآرامیها متأثر از خلا قدرت سیاسی و ضعف آن بود، اما عامل اصلی مشکلات، ریشه در اشغال کشور اوسط بیگانگان و غارت اموال مردم داشت.
نخستین سخنران روز دوم، محمدحسن رجبی درباره «ایدئولوژی رژیم پهلوی اول» بیان کرد: رویدادهای سیاسی ـ نظامی کشور که به کودتای 3 اسفند ۱۲۹۹ و متعاقب آن انقراض سلسله قاجار و استقرار رژیم پهلوی انجامید، چه از حیث اهداف بلندمدتی که برای آن اندیشیده شده بود و چه از حیث عملیات سیاسی ـ امنیتی که منجر به پیروزی کودتا شد، نباید آن را واقعهای شبیه تغییر سلسلههای ...
بعد از اشغال کشور توسط متفقین، رضا شاه از کشور تبعید شد و ایران را به مقصد جزیره موریس ترک کرد. در رابطه با انتخاب موریس روایات متعددی نقل شده است. برخی معتقدند از ابتدا قرار بود کشور دیگری مقصد رضا شاه باشد، برخی هم معتقدند که این جزیره انتخاب شخص رضا شاه بود و در دیدگاهی دیگر آمده است که این تصمیم به مقتضای حال رضا شاه و بالاجبار گرفته شد. البته ...
سوم شهریور، سالروز حمله متفقین به ایران در سال 1320 میباشد. چند دهه پیش از این و در آخرین سال حکومت رضاشاه که به دنبال این حمله اتفاق افتاد، متفقین خاک ایران را به اشغال خود درآوردند. این اشغالگری، گذشته از آن که خرابیهای گسترده و مصیبتهای اقتصادی به همراه داشت، در بعد نظامی و سیاسی نیز تبعاتی را بر کشور تحمیل نمود که نتایج و پیامدهای آن نه تنها منوط ...
سلسله قاجاریه که نشات گرفته از یک ایل بود، با همان نگاه قبیلهای کشور را اداره میکرد و ارتشی منظم سالها و تا آخرین روزهای انقراض این حکومت تشکیل نشد.
یکی از موارد نارضایتی مخالفان حکومت، به موضوع سلطه و حاکمیت بیگانگان در امور داخلی ایران بازمیگردد. از نظر مخالفان، بیگانگان به خصوص آمریکاییهای بسیاری از مشاغل و تخصصهای ایرانیان را اشغال نموده و با دستمزد و حقوقهای بالا در آن امور اشتغال دارند.
هنوز دو سال از آغاز دومین جنگ بزرگ جهانی نگذشته بود که آثار شوم اقتصادی و سیاسی آن گریبانگیر ایران نیز شد. گرچه رضاشاه در لفافه اعلام نموده بود که موضع ایران در این جنگ بیطرفانه است؛ اما در عمل به دلیل تصورات اشتباه خود، به حمایت پنهانی از آلمان نازی پرداخت. او امیدوار بود آلمان فاتح جنگ خواهد بود و همین موضوع میتواند معادله قدرت او با کشورهای غربی ...
شوروی در سال 1320 همراه با انگلیس کشور را به اشغال خود درآورد تا از طریق ایران به ارسال مهمات و تسلیحات موردنظر متفقین مبادرت نماید؛ اما این کشور علیرغم تعهداتی که جهت خروج نیروهای خود بعد از پایان جنگ داده بود، از همان ابتدا تلاش داشت با بهرهبرداریهای سیاسی منافع خود را تأمین نماید.
برپایی نماز باران در قم همزمان با اشغال ایران در طول جنگ جهانی دوم توسط متفقین را باید یکی از عبرت آمیزترین وقایع آن روزگار به شمار آورد. این نماز که توسط آیت الله سید محمدتقی خوانساری از علمای بزرگ که دارای سوابق مبارزاتی درخشانی علیه انگلیسی ها و استعمارگران بود، برپا شد تاثیرات بسیار زیادی بر ایران آن روزگار نهاد.